YOĞURT

Enerji: 60 kkal/100 ml
Protein: 3 gr./100 ml
İçindekiler: 1 çay bardağı(100 ml) süt (tercihen UHT veya Pastörize süt)
1 çay kaşığı yoğurt mayası
Hazırlanışı: Süt kaynama derecesinde 5 dakika kaynatılır(UHT veya Pastörize süt ise kaynatmaya gerek yoktur) , yaklaşık 45 c olacak şekilde soğutulur yani el yakmayacak sıcaklığa gelmelidir. Daha sonra 1 çay kaşığı yoğurt mayası eklenir. Üzeri örtülerek oda sıcaklığında kımıldatılmadan 3-4 saat bekletilir.

1. 6. aydan sonra tamamlayıcı besin olarak kullanılabilir.
2. İstenilen durumlarda mevsimine uygun olarak meyve püreleri veya pekmez eklenebilir.
3. Şeker ilavesi yapılmamalıdır.

MUHALLEBİ

Enerji: 60 kkal/100 ml
Protein: 3.3 gr./100 ml
İçindekiler: 100 ml (1 çay bardağı) süt
5 gr. pirinç unu (1 tatlı kaşığı)
5 gr. şeker (1 tatlı kaşığı)
Hazırlanışı: Soğuk süt temiz bir kaba konur, 1 tatlı kaşığı pirinç unu ilave edilerek ezilir, yavaş ateşte karıştırılarak pişirilir. İndirdikten sonra şeker ilave edilir.

1. Kilolu bebeklere şeker eklemesi yapılmadan verilebilir.
2. Kabızlığı olan bebeklerde 1 çay kaşığı sıvı yağ eklemek yararlıdır.
3. Eğer anne sütü yeterli ise (>500 ml/gün),normal şartlarda 1 yaşına kadar ayrıca inek sütü önerilmez ve vermeye gerek yoktur.Muhallebi yapımında inek sütü kullanılacaksa 6 ayın üzerindeki çocuklara 12 aya kadar yarı yarıya sulandırılarak kullanılmalıdır.
4. Anne sütü yoksa veya yetersizse önerilen ilk kaynak formula mamalardır.Ancak ailenin sosyoekonomik durumu uygun değilse inek sütü çocuğun ayına göre sulandırılarak kullanılabilir.

SEBZE ÇORBA

Enerji: 208 kkal/100 ml
Protein: 5.4 gr./100 ml
İçindekiler: 1 küçük boy havuç
1 orta boy patates
1 orta boy domates
1 yemek kaşığı tahıl unu
1 yemek kaşığı zeytinyağı
1 çay bardağı su
Hazırlanışı: Sebzeler iyice yıkanır, küçük olarak doğranır. 1 yemek kaşığı tahıl unu, zeytin yağı, 1 çay bardağı su ve doğranan sebzeler eklenerek pişirilir. Piştikten sonra tel süzgeçten geçirilerek çocuğa verilir.

1. 8. aydan sonra bu çorbanın içine 1 tatlı kaşığı tavuk eti veya kıyma eklenebilir.
2. Çorbalarda et suyu kullanımının hiçbir besleyici değeri yoktur, bu nedenle kullanılmamalıdır.
3. Çocuğun alerji öyküsüne göre sebze seçilmelidir. Domates alerjen özelliği olan bir besin olduğu için denenerek verilmelidir.

SÜTLÜ ÇORBA

Enerji: 155 kkal/100 ml
Protein: 4.5 gr./100 ml
İçindekiler: 100 ml (1 çay bardağı) süt
1 silme yemek kaşığı pirinç unu
1 tatlı kaşığı zeytinyağı
50 ml domates suyu(evde hazırlanmış)
Hazırlanışı: Bir tencereye süt konur, 1 silme yemek kaşığı pirinç unu, ½  çay bardağı domates suyu veya ezmesi, 1 tatlı kaşığı zeytinyağı ilave edilerek pişirilir.

1. Un katılmadığında çok az ekmek içi de ufalanıp yedirilebilir.
2. Domates denenerek verilmelidir. Eğer alerjen etki gösterirse domates eklemeden de pişirilebilir.

MERCİMEK ÇORBA

Enerji: 176 kkal/100 ml
Protein: 7.2 gr./100 ml
İçindekiler: 2 silme yemek kaşığı mercimek
1 küçük boy havuç
1 küçük boy patates
¼  küçük dilim soğan
1 yemek kaşığı zeytinyağı
2 çay bardağı su
Hazırlanışı: Bir tencereye 2 yemek kaşığı mercimek ve 2 çay bardağı su konur. 1 küçük boy havuç,  patates ve soğan rendelenip, 1 yemek kaşığı zeytinyağı eklenir ve pişirilir.

1. Mercimek, kurubaklagil grubuna girdiği için çocuğa 9. aydan önce verilmemelidir.

KÖFTE

Enerji: 70 kkal/100 ml
Protein: 6 gr./100 ml
İçindekiler: 30 gr. yağsız 2 kez çekilmiş kıyma
Çok az ekmek içi
Çok az maydanoz
Hazırlanışı: Ekmek içi ıslatılır, maydanoz ve kıyma ile yoğurulur, ısıtılmış fırında pişirilir.

1. Çocuklara verilecek besinlere tuz eklemesi 12. aydan sonra çok az eklenerek yapılmalıdır ve iyotlu tuz kullanılmalıdır.

PİRİNÇLİ KABAK YEMEĞİ

Enerji: 92 kkal/100 ml
Protein: 8 gr./100 ml
İçindekiler: 1 küçük boy kabak
1 küçük boy havuç
¼  orta boy soğan
1 tatlı kaşığı pirinç
1 tatlı kaşığı zeytinyağı
Hazırlanışı: Kabak ve havuçlar küp küp doğranır, soğan rendelenir ve zeytinyağı eklenerek tencereye konur. Pirinçleri de ilave ettikten sonra üzerini geçecek kadar su eklenir. Suyunu çekene kadar pişirilir.

SEMİZOTLU ÇORBA

Enerji: 97 kkal/100 ml
Protein: 9 gr./100 ml
İçindekiler: 200 gr. semizotu (5 yemek kaşığı)
1 orta boy domates
1 yemek kaşığı kırmızı mercimek
1 tatlı kaşığı zeytinyağı
1.5 su bardağı su
Hazırlanışı: Zeytinyağında domates ve semizotu 1-2 dakika pişirilir. Üzerine sıcak su ilave edilir, su kaynamaya başlayınca mercimekler eklenir. 15 dakika kadar pişirilir.

1. Mercimek eklendiği için 9. aydan önce verilmemelidir. İstenirse mercimek yerine pirinç eklenerek 9. aydan önce verilebilir.

BESİN DEĞİŞİM LİSTELERİ

      Süt Değişimi

1. Bir süt değişimi 6 gr. karbonhidrat, 4 gr. protein, 3.5 gr. yağ ve toplam 71.5 kkal enerji içerir.

1. 1 su bardağı süt (200ml)
2. 1 su bardağı yoğurt (200ml)
3. 2 su bardağı ayran (400ml)
4. 2 kase cacık (400ml)

     1 süt değişimidir.

      Et Değişimi
                            

1. Bir et değişimi 6 gr. protein, 5 gr. yağ, toplam 69 kkal enerji içerir.

1. 1 yumurta büyüklüğünde köfte (30 gr.)
2. 1 yumurta büyüklüğünde tavuk eti (30 gr.)
3. 1 yumurta büyüklüğünde balık eti (30 gr.)
4. 1 küçük boy kemiksiz pirzola (30 gr.)
5. 3-4 parça kuşbaşı et (30 gr.)
6. 1 orta boy büyüklükte biftek (30 gr.)
7. 1 kibrit kutusu kadar beyaz peynir (30 gr.)
8. ¾ kibrit kutusu kadar kaşar peyniri (20 gr.)
9. 1 tane yumurta (50 gr.)

     1 et değişimidir.

      Kuru Baklagil Değişimi

1. Bir kurubaklagil değişimi 15 gr. karbonhidrat, 5 gr protein, toplam 80 kkal enerji içerir.
2. 4 yemek kaşığı kuru fasulye (25 gr.)
3. 4 yemek kaşığı nohut (25 gr.)
4. 4 yemek kaşığı barbunya (25 gr.)
5. 4 yemek kaşığı yeşil mercimek (25 gr.)
6. 1 kase mercimek çorbası (15 gr.)

      1 kuru baklagil değişimidir

      Sebze Değişimi

1. Bir sebze değişimi 6 gr. karbonhidrat, 1 gr. protein, toplam 28 kkal enerji içerir.
2. 1 küçük boy domates (100 gr.)
3. 4 orta boy çarliston biber (100 gr.)
4. 10 orta boy yeşil sivri biber (100 gr.)
5. 2 orta boy yeşil dolma biber (100 gr.)
6. 15 yaprak kıvırcık (100 gr.)
7. 5-6 yaprak marul (100 gr.)
8. 1 küçük boy salatalık (100 gr.)
9. 5 orta boy kırmızı turp (100 gr.)
10. 1 orta demet maydanoz (75 gr.)
11. 3-4 orta boy yeşil soğan (75 gr.)
12. 1 orta boy kuru soğan (75 gr.)
13. 1 küçük boy kereviz (100 gr.)
14. 1/8 orta boy kırmızı lahana (100 gr.)
15. 4 yemek kaşığı karnabahar (100 gr.)
16. 4 yemek kaşığı kabak (150 gr.)
17. 4 yemek kaşığı patlıcan (125 gr.)
18. 4 yemek kaşığı ıspanak (150 gr.)
19. 4 yemek kaşığı bamya (75 gr.)
20. 4 yemek kaşığı taze fasulye (150 gr.)
21. 1 orta buy havuç (100 gr.)
22. 1 orta boy enginar (100 gr.)
23. 4 yemek kaşığı pırasa (150 gr.)

     1 sebze değişimidir.

Meyve Değişimi

1. 1 değişim meyve 12 gr. karbonhidrat , toplam 48 kkal enerji içerir.
2. 1 küçük boy elma (100 gr.)
3. 3 adet kayısı (100 gr.)
4. 1 küçük boy muz (50 gr.)
5. 1 adet taze incir (80 gr.)
6. 12 adet kiraz (75 gr.)
7. 14 adet vişne (80 gr.)
8. ½ adet greyfurt (125 gr.)
9. 1 orta boy portakal (100 gr.)
10. 1 orta boy limon (100 gr.)
11. 1 büyük boy mandalina (100 gr.)
12. 15 iri tane üzüm (80 gr.)
13. 6 adet yeni dünya (125 gr.)
14. 5 tane erik (100 gr.)
15. 1 orta boy şeftali (100 gr.)
16. 1 orta boy armut (100 gr.)
17. ¼ orta boy ayva (80 gr.)
18. ½ küçük boy nar (80 gr.)
19. 1/8 orta boy kavun (200 gr.)
20. 1/8 orta boy karpuz (200 gr.)
21. 1 adet kuru incir (20 gr.)
22. 3 adet kuru kayısı (20 gr.)
23. 5 adet kuru erik (20 gr.)
24. 1 yemek kaşığı dolusu kuru üzüm (20 gr.)
25. ½ su bardağı dut (60 gr.)
26. 1 orta boy kivi (120 gr.)

     1 meyve değişimidir.

Ekmek Değişimi

1. Bir değişim ekmek 15 gr. karbonhidrat, 2 gr. protein, toplam 68 kkal enerji  içerir.
2. 1 ince dilim ekmek (25 gr.)
3. 1 kase tarhana çorbası (15 gr.)
4. 1 kase un çorbası (15 gr.)
5. 1 kase şehriye çorbası (15 gr.)
6. 1 kase pirinç çorbası (15 gr.)
7. 1 kase domates çorbası (15 gr.)
8. 1 kase ezogelin çorbası (15 gr.)
9. 2 yemek kaşığı pirinç pilavı (15 gr.)
10. 2 yemek kaşığı bulgur pilavı (15 gr.)
11. 2 yemek kaşığı kuskus (15 gr.)
12. 2 yemek kaşığı makarna (15 gr.)
13. 2 yemek kaşığı erişte (15 gr.)
14. 1 küçük boy patates (90 gr.)
15. 2 orta boy kestane (30 gr.)
16. 1 avuç beyaz leblebi (20 gr.)
17. 1 avuç sarı leblebi (20 gr.)
18. 13-15 adet çubuk kraker (18 gr)
19. 1.5 tane büyük galeta (20 gr.)
20. 4 tane susamlı çubuk kraker (20 gr.)

     1 ekmek değişimidir.

Yağ Değişimi

1. Bir değişim 5 gr. yağ, toplam 45 kkal enerji  içerir.
2. 5 adet zeytin (15 gr.)
3. 1 tatlı kaşığı zeytin yağı (5 gr.)
4. 1 tatlı kaşığı bitkisel sıvı yağ (5 gr.)
5. 1 tatlı kaşığı margarin (5 gr.)
6. 2 adet ceviz içi (8 gr.)
7. 5-6 adet fındık (10 gr.)
8. 1 avuç ayçekirdeği (10 gr.)

     1 yağ değişimidir.

Tatlı Değişimi

1. Bir değişim tatlı 5 gr. karbonhidrat, toplam 20 kkal enerji içerir.
2. Silme 2 tatlı kaşığı toz şeker (6 gr.)
3. 2-3 adet kesme şeker (6 gr.)
4. 1 yemek kaşığı reçel, marmelat (10 gr.)
5. 1 tatlı kaşığı bal (10 gr.)
6. 1 yemek kaşığı pekmez (10 gr.)

     1 tatlı değişimidir.